بررسی خشکسالی آب‌زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های SWI و GRIدر آبخوان محدوده مطالعاتی مرودشت خرامه استان فارس

نویسندگان

  • احمد نوحه گر گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
  • مهدی سلیمانی مطلق دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، کاشان، ایران_ لرستان، خرم‌آباد
چکیده مقاله:

خشکسالی آب­زیرزمینی زمانی اتفاق می­افتدکه در آن آب­های زیرزمینی به عنوان یک منبع مهم تامین آب، تحت تاثیر خشکسالی طولانی مدت قرار می­گیرند، در این نوع خشکسالی ابتدا تغذیه، سپس سطح ایستابی و نهایتا میزان تخلیه سیستم­های آب­های زیرزمینی تحت تاثیر خشکسالی کاهش یابد. در این شرایط مدیریت جامع منابع آب بر اساس آگاهی از گسترش زمانی و مکانی این نوع خشکسالی امری ضروری است. در این تحقیق به منظور بررسی مکانی و زمانی دقیق خشکسالی آب زیرزمینی در آبخوان محدوده مطالعاتی مرودشت خرامه، از دو شاخص منبع آب زیرزمینی    GRI و سطح آب استاندارد شده  SWI استفاده شد که ورودی هریک از آن‌ها به ترتیب؛ سطح و عمق آب­زیرزمینی است. بدین منظور از داده­های سطح آب­زیرزمینی 67 چاه پیزومتری منطقه با طول دوره­ی آماری 11 ساله (1390-1380) استفاده شد. نقشه­های خشکسالی نیز با استفاده از روش IDW در محیط Arc GIS تهیه شد. نتایج هر دو شاخص از نظر زمانی شروع خشکسالی آب­زیرزمینی را از سال 1386 نشان دادند که با افزایش مقیاس­های زمانی تداوم، شدت و فراوانی آن نیز افزایش یافت؛ طوری‌که شدیدترین خشکسالی در مقیاس زمانی 48 ماهه در شاخص GRI در مهر ماه 1390 با مقادیر 94/1- و در شاخص SWI در شهریور 1390 با مقدار 08/2 رخ داده است. از نظر مکانی نیز شروع وقوع خشکسالی آب­زیرزمینی از بخش­های شمالی بوده و با گذشت زمان به بخش­های مرکزی و جنوبی تغییر مکان داده است که  هم‌زمان بر شدت آن نیز افزوده شده است. بر این اساس خشکسالی آب­زیرزمینی در منطقه رخ داده است که در صورت ادامه این روند، منطقه با بحران جدی کاهش سطح آب زیرزمینی و عواقب ناشی از آن مواجه خواهد شد در این شرایط اعمال مدیریت صحیح منابع آب­های زیرزمینی امری ضروری است. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی خشکسالی منطقه اقلید در استان فارس با استفاده از شاخص‌های SWI و RAI

در این نحقیق برای بررسی شدت خشکسالی منطقه اقلید در استان فارس در طی یک دوره آماری 10 ساله آبی (1384-1393) از شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی سطح آب استاندارد شده (SWI) و شاخص خشکسالی هواشناسی ناهنجاری بارش (RAI) استفاده شد. ورودی شاخص SWI داده‌های ماهانه عمق سطح ایستابی 107 چاه پیزومتری و ورودی شاخص RAI داده‌های ماهانه بارندگی 15 ایستگاه باران‌سنجی و سینوپتیک بود. برای رفع نواقص داده‌های بارش، ضریب هم...

متن کامل

ارزیابی شاخص های خشکسالی آب زیرزمینی با استفاده از شاخص های خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در آبخوان محدوده مطالعاتی مرودشت خرامه

خشکسالی یکی از مخاطرات طبیعی است که در نتیجه کمبود بارش در یک دوره ی زمانی طولانی مدت پدید می آید. این پدیده در تمام مناطق آب و هوایی اتفاق می افتد و اثرات آن در سال های اخیر که رشد جمعیت و میزان مصرف آب بخصوص آب های زیرزمینی افزایش یافته مشهودتر بوده است. به منظور مدیریت خشکسالی توصیف خصوصیت خشکسالی امری ضروری است؛ در این میان شاخص های خشکسالی مقادیر کمی هستند که با خلاصه کردن اطلاعات خشکسالی ...

بررسی وضعیت منابع آب محدوده مرودشت-خرامه با استفاده از شاخص‌های تحلیل پایداری

در اکثر کشورها بخش کشاورزی عمده­ترین مصرف­کننده منابع آب (سطحی و زیرزمینی) است. روند بهره‌برداری از منابع آب در جهت تبیین پایداری و تداوم بهره‌برداری در هر منطقه بالأخص در مناطق خشک و نیمه‌خشک که با کمبود و رقابت شدید استفاده از منابع آب در بخش‌های مختلف مواجه است ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت منابع آب در محدوده مرودشت-خرامه (تحت پوشش دو شبکه آبیاری مدرن درودزن و سنتی کُربال) واقع در ...

متن کامل

اثربخشی راهکارهای مدیریتی کاهش مصرف آب کشاورزی (مطالعه موردی: محدوده مطالعاتی مرودشت – خرامه)

بهره‏برداری بی‏رویه از منابع آب کشور به ‏ویژه در بخش کشاورزی، ایران را با تهدید جدی روبرو کرده است. هدف اصلی در این مطالعه بررسی اثر بخشی راهکارهای مدیریتی ممکن در سطح مزرعه، بدون نیاز به تغییر سیستم آبیاری و صرف هزینه مضاعف برای کاهش مصرف آب کشاورزی شامل ارتقاء راندمان آب آبیاری، تغییر تاریخ کاشت و اعمال سطوح مختلف کم‏آبیاری با توجه به نوع کشت، سطح زیر کشت، شرایط واقعی مدیریت آبیاری (مقدار، تع...

متن کامل

تحلیل زمین‌آماری شاخص کیفی آب زیرزمینی (مطالعه موردی: آبخوان مرودشت-خرامه، فارس)

یکی از روش­های ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی استفاده از شاخص کیفی آب زیرزمینی (GWQI) می­باشد که یک روش ترکیبی از مؤلفه­های کیفی مختلف آب زیرزمینی است. هدف از این مطالعه ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت مرودشت-خرامه برای آشامیدن با استفاده از GWQI با استفاده از فناوری زمین­آمار در محیط GIS بود. برای این منظور از میانگین داده­های کیفی 5 ساله 49 چاه استفاده گردید. GWQI با استفاده از روش­ وزن­دهی به مؤلفه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 1

صفحات  105- 118

تاریخ انتشار 2015-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023